Materiały do lekcji nr 1 | Materiał do lekcji nr 2 | Materiał do lekcji nr 3 | Materiał do lekcji nr 4
1. Wprowadzenie
Edytor tekstu umożliwia utworzenie dokumentu tekstowego, jego wielokrotne redagowanie (pisanie, modyfikowanie istniejącego tekstu, nadawanie dokumentowi odpowiedniej formy), zapisanie dokumentu w pliku, na nośniku pamięci zewnętrznej oraz otrzymanie go w postaci wydruku. Dokument tekstowy to dokument utworzony za pomocą edytora tekstów. Składa się wierszy i akapitów. Tekst automatycznie jest przenoszony do nastęnej linijki. Naciśnięcie klawiszy Shift + Enter powoduje przejście do nowego wiersza bez tworzenia nowego akapitu. Jest to tzw. ręczny podział wiersza. Edytory pozwalają także pokazać statystykę dokumentu: ilość stron, wierszy, znaków.
2. Formatowanie tekstu
Formatowanie tekstu to m.in. ustalenie rodzaju, wielkości czcionki, atrybutów, koloru, wcięć, odstępów, interlinii między wierszami i odstępów między akapitami, ustalenia wyrównania tekstu.
Narzędziem usprawniającym formatowanie tekstu jest Malarz formatów (Kopiowanie formatu), który umożliwia skopiowanie zazwyczaj wszystkich parametrów formatowania wybranego fragmentu tekstu (wyrazu, kilku wyrazów, akapitu) i zastosowanie ich do innego fragmentu.
Aby skopiować formatowanie, korzystając z Malarza formatów, należy:
- umieścić kursor tekstowy w obrębie tekstu, którego formatowanie chcemy skopiować,.
- nacisnąć przycisk Malarz formatów (Kopiowanie formatu)
- gdy kursor myszy przyjmie kształt pędzla, przeciągnąć nim po fragmencie tekstu, którego formatowanie chcemy zmienić
3. Podstawowe zasady redagowania tekstu
tylko jedna spacja
spacja tylko po znaku interpunkcyjnym
nie ma spacji pomiędzy tekstem a cudzysłowem i nawiasem
czcionkę wybieramy zgodnie z przeznaczeniem tekstu
4. Słownik ortograficzny – klawisz F7, słownik synonimów Shift + F7
5. Dostosowanie form tekstu do jego przeznaczenia
Czcionka szeryfowa – pisma, listy, książki gazety – Times New Roman, Courier New
Czcionka bezszeryfowa – duże napisy, tytuły – Arial, Tahoma, Calibri
Tytuły – czcionka większa lub pogrubiona. Po tytule większy odstęp.
Nie piszemy tytułów wielkimi literami (całego tekstu)
Ważne słowa można podkreślić, ale lepiej użyć pogrubienia (można pomylić z hiperłączem)
Tytuły książek, terminy obcojęzyczne piszemy kursywą
6. Formatowanie obrazu wstawionego do tekstu
Obraz zapisany na dysku wstawiamy do tekstu za pomocą polecenia OBRAZY na karcie WSTAWIANIE. Polecenie OBRAZ ONLINE pozwala wsprowadzić zdjęcie z internetu (ale trzeba pamiętać o prawach autorskich). Na podobnej zasadzie wstawiamy cliparty, wordarty czy kształty.
Aby sformatować obraz wstawiony do tekstu, należy go uaktywnić (kliknąć w niego) i z dodatkowej karty FORMATOWANIE możemy obrócić, przyciąć, dodać obramowanie
7. Szablony
Edytor tekstu ma także gotowe szablony i wzory pism, które możemy wykorzystać w pracy. Można je znaleźć po wybraniu opcji NOWY z menu PLIK
8. Osadzanie obrazów i innych dokumentów
Aby osadzić obraz w dokumencie tekstowym, należy:
otworzyć plik obrazu w edytorze grafiki (np. paint)
zaznaczyć obraz lub jego fragment i skopiować go do schowka (CTRL + C)
otworzyć plik edytora tekstu lub stworzyć nowy
wstawić obraz do tekstu stosując opcję WKLEJ SPECJALNIE (pierwsza ikona w narzędziach głównych ale klikacie na STRZAŁECZKĘ. Po rozwinięciu jest opcja Wklej specjalnie)
w otwartym oknie kliknąć opcję WKELJ i w polu JAKO wybrać pozycję, która zawiera w nazwie wyraz „obiekt”, np. obraz – mapa bitowa - obiekt
Aby zmodyfikować obraz osadzony w tekście, można wskazać kursorem myszy dowolne miejsce w obszarze rysunku i kliknąć dwukrotnie lewym przyciskiem myszy rysunek stanie się aktywny i pojawi si e pasek narzędzi edytora graficznego. Aby powrócić do edycji dokumentu, należy kliknąć lewym przyciskiem myszy poza obszarem rysunku.
Obraz osadzony jest kopią obrazu źródłowego. Zmiany w obrazie osadzonym nie powodują zmiany w pliku źródłowym i odwrotnie.
Wstawianie obrazu jako nowego obiektu
Korzystając z opcji Obiekt (umieszczonej na karcie Wstawianie lub w menu Wstaw), można wstawiać do dokumentu tekstowego różnego rodzaju obiekty (grafiki, tabele lub wykres z arkusza kalkulacyjnego, dźwięk, a nawet film). Możemy wstawiać także nowe obiekty.
Aby wstawić obraz jako nowy obiekt do dokumentu tekstowego, należy wybrać typ obiektu w zakładce Utwórz nowy. Edytor graficzny zostanie uruchomiony z edytora tekstu Aby powrócić do edytora tekstu, należy kliknąć w dowolne pole edytora tekstowego. Utworzony rysunek jest zapamiętany w pliku worda i nie trzeba go oddzielnie zapisywać. Modyfikacja następuje podobnie jak wyżej.
9. Edytor równań
Do dokumentu tekstowego można wstawić wzór matematyczny, chemiczny czy fizyczny, w których występują indeksy górne, dolne, ułamki zwykle, symbole pierwiastka itp. Nie wszystkie edytory tekstu oferują tę możliwość.
Aby zapisać w dokumencie tekstowym złożony wzór matematyczny lub fizyczny, możemy wykorzystać edytor równań. Zależnie od wersji edytora tekstu Microsoft Word, edytor równań uruchamiamy, korzystając z opcji Równanie na karcie Wstawianie lub z opcji Wstaw/Obiekt (obiekt Microsoft Equation – starsze edycje programu). W programie Writer pakietu Libre Office do dyspozycji mamy edytor formuł (Wstaw >> Obiekt >> Formuła). Można tez skorzystać z edytora Microsoft Equation (Wstaw >> Obiekty >> Obiekt OLE >> Dodatkowe obiekty).
Po uruchomieniu edytora równań pojawi się okno, w którym wpisujemy wzór. Na ekranie pojawią się narzędzia służące do pisania wzorów. Rozmiar czcionek i odstępów dostosowują się automatycznie. Po utworzeniu wzoru należy kliknąć w dowolnym miejscu poza oknem edytora równa, aby powrócić do dokumentu. Wzór traktowany jest jak obiekt graficzny. Można go zmieniać, poprawieć, przesuwać.
10. Tabulatory
Tabulatory wyznaczają pozycje w wierszu, do której przesunie się kursor tekstowy i tekst po prawej stronie tabulatora. Do stosowania tabulatora używa się klawisza Tab
Tabulator domyślny to 1,25 cm.
Jeżeli chcemy wyrównć tekst w kolumnie – stosuje się do tego tabulator a nie spację.
11. Spacje nierozdzielające
Poprawnie zredagowany tekst nie ma na końcu wiersza pojedynczych spójników i przyimków, tytuł naukowy jest zawsze w tej samej linijce co imię i nazwisko, skrót r. (rok) nie powinien być w oddzielnej linijce, jednostki miar powinny być w tej samej linijce co wartość.
Aby mieć pewność, te zasady zostaną zachowane stosujemy tzw. twardą spację. Aby wstawić twardą spację należy przytrzymać klawisze CTRL i SHIFT oraz nacisnąć spację.
12. Numerowanie
Do numerowania i punktowania stosujemy listy numerowane i wypunktowane.
Aby wstawić listę numerowaną lub punktowaną wybieramy z narzędzi głównych PUNKTORY lub NUMEROWANIE.
Przejście do następnego wiersza powoduje automatyczne numerowanie. Jeżeli nie chcemy dodawać nowego numeru, trzeba zastosować kombinację SHIFT + ENTER.
Lista z podpunktami
Aby umieścić punkt na niższym poziomie naciskamy klawisz TAB lub ZWIĘKSZ WCIĘCIE
Aby umieścić punkt na wyższym poziomie naciskami SHIFT+TAB lub ZMNIEJSZ WCIĘCIE
13. Tabele
Tabelę tworzymy, używając narzędzie TABELA z menu WSTAWIANIE.
Operacje na tabeli wykonujemy poprzez menu kontekstowe (kursor wewnątrz tabeli)
Rozmiary komórek zmieniamy na linijce lub we WŁAŚCIWOŚCIACH TABELI (dokładne)
Komórki tabeli można formatować (czcionka, wyrównanie, kolor, tło itp.
Do komórek tabeli można także wstawiać rysunki, cliparty, hiperłącza, wzory matematyczne.
Do dokumentu tesktowego można jeszcze wstawić: zrzuty ekranu, symbole, pola tekstowe.
14. Dokument wielostronicowy
Stopka i nagłówek
Nagłówek to górna część strony, a stopka to dolna część strony. Są to miejsca, w których umieszczamy informacje typu: numer strony, autor tekstu, tytuł, nazwę firmy, adres, telefon itp.,
Aby wpisać treść nagłówka lub stopki wybieramy z menu WSTAWIANIE opcję NAGŁÓWEK lub STOPKA. Kliknięcie dwukrotne w obszar tekstu zasadniczego kończy pracę z nagłówkiem lub stopką. Kliknięcie dwukrotne w obszar nagłówka lub stopki ponownie modyfikuje te elementy.
Treść nagłówka i stopki może być różna dla stron parzystych i nieparzystych. Opcje te są dostępne w narzędziach nagłówków lub stopek albo w opcji plik/ustawienie strony. Należy redagować elementy oddzielnie dla rodzaju stron.
Wyszukiwanie słów i znaków
Edytor pozwala na szybkie znalezienie słowa, znaków lub dowolnego ciągu znaków oraz jego poprawę. Aby znaleźć wyraz lub znak używamy opcji ZNAJDŹ lub ZAMIEŃ w grupe EDYTOWANIE w narzędziach głównych.
Przypisy
Przypisy zawierają źródło informacji lub komentarz. Znajdują się na dole strony lub na końcu tekstu (przypis końcowy) Przypis wstawiamy poleceniem, które znajduje się na karcie ODWOŁANIA
Podział na kolumny
Wyświetlanie tekstu w kolumnach (liczbę, szerokość, odstępy) ustawiamy w UKŁADZIE STRONY > Ustawienia strony. Jeżeli tekst już jest napisany, najpierw go zaznaczamy.
Statystyka
Czasem mamy narzuconą liczbę znaków lub wierszy. Na dole okna word informuje, ile mamy wyrazów w dokumencie. Kliknięcie na to pole wyświetla dokładną statystkę.