Ćwiczenia nr 1 | Ćwiczenia nr 2 (if) | Ćwiczenia nr 3 (pętle)
Linki do edytorów języka Python:
środowisko Python; edytor MU; edytor online1; edytor online 2
1. Wprowadzenie do języka. Zmienne. Podstawowe funkcje.
a. funkcja PRINT
Jest to funkcja, która umożliwia wyświetlanie danych na ekranie, np.:
print ("Jakiś tekst")
Funkcją print możemy wyświetlić tekst, zmienną, liczby i działania matematyczne. Tylko tekst musi być w cudzysłowie. Co do zasady jest jednowierszowy. Jeżeli chcemy wyświetlić tekst w kilku wersach, mamy dwie możliwości:
a) dodać na początku i końcu teksto potrójne apostrofy lub cudzysłowy
b) użyć \n
Kod -------------------------------> Wynik działania
print ("To jest tekst") To jest tekst
print (2) 2
print (2+2) 4
print ("2+2") 2+2
b. zmienne
Zmienne służą do przechowywania wartości.
Zmienne zapisujemy według zasady nazwa_zmiennej = zawartość
W zmiennej może być tekst (w cudzysłowie), liczba, działanie, inna zmienna. Zamiast cudzysłowu można także wykorzystać apostrofy, ale trzeba to zrobić konsekwentnie.
Zasady wprowadzanie zmiennych:
- nazwa nie może się zaczynać nie od cyfry,
- nazwa nie może mieć polskich znaków
- wartość wprowadzamy przez "=" np. a = 12, liczba - 45 itp
- zmienna A i zmienna a to dwie różne zmienne
- zmienne logiczne True i False - zawsze piszemy wielką literą
- nazwa zmiennej = zawartość zmiennej np. a=5, b="kot" c = a
Przykład programu wykorzystującego zmienne oraz funkcję print
print ("Witaj w programie dodającym dwie liczby")
a = 2
b = 4
c = a + b
print ("Wynik dodawania to: ", c)
c. podstawowe operatory matematyczne
+ - dodawania
- - odejmowanie
* - mnożenie
/ - dzielenie
% - reszta z dzielenia
d. wprowadzanie danych z zewnątrz
do wprowdzenie danych przez użytkownika służy funkcja input;
dane zapisujemy do zmiennej:
zmienna = input ("Instrukcja"), np:
imie = input ("Podaj imię ")
print (imie)
Pamiętaj o domykaniu cudzysłowów i nawiasów.
UWAGA! Jeżeli wprowadzamy liczbę, musimy funkcję input poprzedzić deklaracją int (liczby tylko całkowite) lub float (liczby rzeczywiste - np. ułamki)
Program podsumowujący dzisiejszą lekcję:
imie = input ("Wpisz swoje imię ")
rok = int(input ("Podaj rok urodzenia "))
wiek = 2023 - rok
print ("Witaj" , imie , "masz" , wiek , "lat")
2. Pętla for i pętla while
Pętle służą do powtarzania określonej czynności. W języku Python istnieją dwia pętle: pętla for, która wykonuje się określoną ilość razy oraz pętla while, która działa, dopóki dany warunek jest spełniony.
PĘTLA FOR ma ogólną postać: for i in range (ile razy), np. poniższy kod
for i in range (5):
print ("coś")
spowoduje, że program wyświetli 5 razy wyraz "coś".
UWAGA: wcięcia w kodzie edytor robi automatycznie. Nie wolno ich zmieniać!
W nawiasie może być konkretna liczba, ale może też być zakres:
range(2) - 2 elementy; range (1, 4) - zakres 1, 2, 3; range(0, 10, 2) - parzyste do 8 itd.
ZAPAMIĘTAJ! Przy programowaniu zaczynamy liczyć od 0!
PĘTLA WHILE
To również skrypt powtarzający czynność. Różni się od pętli for tym, że nie musimy wiedzieć, ile razy pętla ma się wykonać.
Ogólna postać pęli:
while warunek:
Ciąg poleceń
np:
while a < 0:
a += 1
Pętla while może być wykorzystana do programu wymagającego hasła, np.:
haslo = 0 (zmienna z wartością 0)
while haslo != "serwer": (pętla działa, dopóki nie wpiszemy słowa serwer)
haslo = input("Podaj hasło ") (program prosi o wpisanie hasła)
print("Hasło prawidłowe") (program informuje o prawidłowym haśle)
Dopóki nie podamy dobrego hasła, program będzie prosił o podanie hasła.
3. Instrukacja warunkowa if
Składa się z trzech elementów: if elif else. Tylko if jest funkcją obowiązkową. Jest to funkcja logiczna, działająca na zasadzie sprawdzania warunków i wykonywania określonych czynności przy prawdzie i fałszu.
Przy porównywaniu stosujemy znak == (równy), != (różny), > (większy), < (mniejszy), <= (mniejszy lub równy), >= (większy lub równy).
Warunkowanie proste:
if a = 12:
print (a)
W przypadku, kiedy zmienna a wynosi 12 - funkcja wyświetli zawartość. W każdym innym przypadku - nic się nie wykona.
Warunkowanie złożone:
liczba = 15
if liczba > 0:
print ("To dodatnia")
elif liczba == 0:
print ("To zero")
else:
print ("To ujemna")
Instrukcja pozwala na wykonanie poleceń, dopóki spełniony jest warunek.
Można rozbudować o funkcję elif oraz funkcję else. Funkcji elif może być klika, funkcja else jest zawsze ostatnia.
4. Funkcje i listy w Pythonie.
Funkcje
def nazwa_funkcji():
polecenie funkcji
Przykład funkcji przeliczającej prędkość z węzłów na km/h. Nazwa funkcji: statek
def statek():
w = int(input("Podaj prędkość w węzłach: "))
k = w * 1.85
return k
print (statek() , "km/h")
return - polecenie przekazujące wartość i kończące działanie funkcji
5. Listy
Rodzaj zmiennej. Przykład abc = [7, 2, 5, 4]
Lista składa się z czterech elementów o indeksach 0, 1, 2, 3. Indeksowi 0 odpowiada 7 itd.
append () - dodaje element listy
len () - wypisuje długość elementów
6. Biblioteki w Pythonie.
Python wykorzystuje dodatkowe biblioteki, np,:
math - działania matematyczne, np. math.sqrt - będzie to pierwiastek kwadratowy, math.pow (a, b) - potęga
turtle - rysowanie
random - losowe itd. Funkcja losowania to randint
Biblioteki importujemy za pomocą funkcji import
import math
print (sqrt(9)) >> zaimportowana funkcja licząca pierwiastek kwadratowy liczby 9